286
Sáng ngày 01/3/2024 (tức ngày 21 tháng Giêng năm Giáp Thìn) Dòng họ Nguyễn Thượng Đạt xã Đông Dương, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình long trọng tổ chức lễ giỗ tổ. Về dự lễ có các ông, bà trong Hội đồng Gia tộc, cùng đông đảo con cháu dòng Họ Nguyễn Thượng Đạt ở mọi miền tổ quốc đã về dự.
Theo gia phả ký dòng họ Nguyễn Thượng Đạt, cuối thế kỷ XVIII nước ta trị vì bởi các triều vua Lê trung hưng, các đời chúa Trịnh ở đàng ngoài, chúa Nguyễn ở đàng trong. Việc mở mang bờ cõi, lập ấp, di dân được chú trọng. Hưởng ứng phong trào đó Cụ Tổ Nguyễn Viết Thành đã rời Thanh Hóa chọn mảnh đất Thượng Đạt hiền hòa để lập nghiệp.
Đến đời thứ 3 cụ Nguyễn Bá Y được làm quan trong triều vua Lê Hiển Tông (1717-1786). Gia phả ghi “Cụ làm quan trong Triều Lê”[1]. Cụ được cấp đất và xây dựng Từ Đường Họ Nguyễn Thượng Đạt (Đất Vua, Từ Đường Họ). Từ Đường được các cụ nhiều đời truyền lại cho cụ Nguyễn Văn Túc (Đời 7), cụ Túc truyền lại cho con là cụ Nguyễn Văn Tích; cụ Tích truyền lại cho con là cụ Nguyễn Văn Tá; cụ Tá truyền lại cho con là ông Nguyễn Văn Hựu trực tiếp quản lý, trông nom, thờ phụng.
Họ Nguyễn Thượng Đạt là một dòng họ lớn trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Đến nay đã có 13 đời con cháu, chi làm 02 Đại chi (Đại chi I là con cháu cụ Tổ Nguyễn Viết Tài, Đại chi II là con cháu cụ tổ Nguyễn Viết Ban), nhiều phái, nhiều cành và nhiều nhánh. Nhiều từ tường của chi họ cũng đã được đầu tư xây dựng khang trang. Phần mộ Cụ Thủy tổ Nguyễn Viết Thành và 02 Cụ Tổ Nguyễn Viết Tài và Nguyễn Viết Ban vẫn được gìn giữ, xây dựng khang trang tại Nghĩa trang Nhân dân Mả Thìn. Công lao và sự nghiệp của các đức tiên tổ đã đi vào lịch sử của dòng họ, sự nghịêp vinh quang, đời đời phát triển, thể hiện sức lớn mạnh của con họ.
Truyền thống thường niên vào ngày 21 tháng Giêng lá vàng rơi về cội, cây cối đâm chồi nảy lộc, con cháu 13 đời hội tụ tại nhà thờ họ Nguyễn Thượng Đạt dâng hương, hoa và lễ vật lên tổ tiên để tỏ lòng thành kính, tri ân, ghi lòng tạc dạ công đức trời biển của tổ tiên có công sinh thành và giáo dưỡng….
Phát biểu tại lễ giỗ, Ông Nguyễn Trường Bưởi, Chủ tịch Hội đồng gia tộc đã biểu dương ghi nhận những đóng góp của con cháu họ Nguyễn Thượng Đạt với sự nghiệp giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc và phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của địa phương Đông Dương nói riêng và cả nước nói chung. Trong thời gian tới mong muốn con cháu họ Nguyễn Thượng Đạt tiếp tục phát huy truyền thống cha ông xây dựng và bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa chấp hành tốt các chủ trương đường lối chính sách pháp luật của Đảng và nhà nước; xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài; tôn tạo và giữ gìn nhà thờ họ Nguyễn Thượng Đạt góp phần cùng với nhân dân xây dựng quê hương đất nước giàu mạnh.
Như thường lệ, lễ giỗ tổ Họ Nguyễn Thượng Đạt năm nay được tổ chức từ chiều ngày 20 tháng Giêng với phần cúng Phật và cúng cáo yết mời các Cụ Thủy tổ tối linh về dự lễ giỗ tổ, chứng giám cho tâm thành của các thế hệ con cháu nội ngoại. Ngày 21 tháng Giêng là ngày đại lễ rất trang nghiêm, thành kính với phần tế tổ của Đội tế nữ quan thôn Thượng Đạt, phần dâng hương hoa, lễ mặn của Hội đồng gia tộc cùng các con các cháu trong họ cùng nhau dâng hương bái tổ. Ông Nguyễn Văn Hựu quyền Trưởng Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng gia tộc thay mặt cho Hội đồng Gia tộc và các con cháu dâng hương, hoa để tạ ơn tiên tổ, cầu tiên tổ phù hộ, độ trì cho toàn thể con cháu, già trẻ trong dòng Họ Nguyễn Thượng Đạt đều được mạnh khỏe, bình an, tiến bộ, thành đạt, gia đình an ninh khang thái.
Trong Lễ giỗ tổ năm nay, Ban khuyến tài, khuyến học kính báo tiên tổ, thông báo trước tất cả thành viên và tặng giấy khen, quà cho các cháu đỗ đại học và các cháu đạt học sinh giỏi các cấp. Sau phần trao thưởng của Ban khuyến học, khuyến tài là phần thông tin Dự thảo tái bản Tộc phả và ra mắt Tộc phả điện tử https://nguyenthuongdat.com/ của Ban biên tập Tộc phả Họ Nguyễn Thượng Đạt sau gần một năm sưu tập và biên soạn. Bản dự thảo Tộc phả được Hội đồng gia tộc và các thành viên con cháu họ Nguyễn Thượng Đạt đánh giá cao về giá trị khoa học, đầy đủ, công phu, chi tiết, dễ tra cứu. Dự kiến Giỗ Tổ năm 2025 sẽ chính thức phát hành Tộc phả.
Lễ giỗ Tổ họ Nguyễn Thượng Đạt là một nghi thức thiêng liêng hàng năm đầy ý nghĩa nhân văn, gắn kết tình cảm huyết thống trong con dân của họ Nguyễn Thượng Đạt hướng về cội nguồn, cùng nhau đoàn kết gia tộc, đoàn kết với các chi trong họ. Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, tổ tiên.
[1] Cũng có vị trong Triều quyền quý – Thơ cụ Đồ Nguyễn Hồng Khoan
